تاریخچه انحصار دخانیات در ایران

 

ساختمان بنگاه دخانیات ایران
تهران  _  خیابان قزوین _ 5 مهر 1316
(روز افتتاح کارخانه)

 

  در سال 1294 برای اولین بار قانون انحصار دولتی دخانیات به تصویب مجلس وقت رسید.

در سالهای 1302 و 1307 تغییراتی در قانون انحصار ایجاد و موازین مربوط به انحصار تحکیم و زمینه آن گسترش یافت. بر اساس قانون مصوب اسفند 1307 حق واردات و صادرات، خرید، فروش، ساخت،  واگذاری و حمل و نقل اجناس دخانیه و انواع کاغذ سیگارت و متفرعات آن در سراسر کشور در انحصار دولت قرار گرفت و در پی آن  "موسسه انحصار دولتی دخانیات ایران"  تأسیس شد.

در سال 1310 قوانین انحصار دخانیات تقویت  و به موجب آن حق نگهداری و به کار انداختن ادوات توتون و ماشین های کاغذبری و صحافی کاغذ سیگار و ماشین های سیگارپیچی و متفرعات آن به این مؤسسه اختصاص یافت و کشاورزان نیز موظف به فروش فرآورده‌های دخانی  خود به مرکز خرید دولتی شدند و دولت موکلف شد بازار تجاری توتون را بدست گیرد.

متعاقب آن و پس از تامین زمین، ادوات و ماشین آلات و ... در خیابان قزوین (محل فعلی شرکت) اولین کارخانه دولتی تولید سیگارت در سال 1316 در تهران افتتاح گردید.

در سال 1347 مؤسسه انحصار دخانیات ایران با انتقال کلیه دارایی ها و حقوق و دیون به شرکت دخانیات ایران تغییر نام داد و از وزارت "دارایی" آن زمان منفک و به وزارت "تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی" پیوست. 

 در سال 1356 شرکت دخانیات ایران به وزارت صنایع واگذار شد و  در سال 1392 با واگذاری 55 درصد از سهام شرکت متبوع به صندوق بازنشستگی فولاد، این شرکت رسماً غیردولتی اعلام  و کلیه وظایف حاکمیتی از دوش شرکت دخانیات ایران برداشته شد و به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه این موسسه معرفی گردید.

مجددا  در سال 1398 طی رای هیئت ‌عمومی دیوان عدالت اداری، مبنی‌بر دولتی تلقی نمودن صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد، شرکت دخانیات ایران نیز مشمول قولنین و مقررات حاکم بر شرکت‌های دولتی تلقی گردید.

خوشبختانه امروز شرکت دخانیات ایران دارای چندین مرکز تحقیقاتی، جهت دستیابی به تولید محصولات کم ضرر بوده و در زمینه تولید انواع سیگارت، آماده سازی و عمل آوری توتون و تنباکو از امکانات و تاسیسات زیر برخوردار است:

- کارخانجات سیگارت سازی تهران (استان تهران)

- کارخانجات سیگارت سازی رشت (استان گیلان)

- کارخانجات سیگارت سازی ساری (استان مازندران)

-کارخانه دوباره خشک کنی توتون سورک (استان مازندران)

کارخانجات سیگارت سازی ارومیه (استان آذربایجان غربی)

- کارخانجات سیگارت سازی خوی (استان آذربایجان غربی)

کارخانجات سیگارت سازی قرق (استان گلستان)

کارخانه جور ، دسته بندی و تخمیر سریع توتون قرق (استان گلستان)

کارخانه فرآوری و بسته بندی تنباکوی اصفهان (استان اصفهان)

کارخانجات سیگارت سازی خمینی شهر (استان اصفهان)